Starannie zaplanowane i realizowane zgodnie z ustaloną strategią działania marketingowe pozwalają firmie osiągnąć konkretne korzyści, np. pozyskać nowych klientów i zwiększyć sprzedaż. Do najważniejszych koncepcji biznesowych należy tzw. marketing MIX. Sprawdź, czym jest MIX marketing i jakie elementy marketingu obejmuje.
Czym jest marketing MIX – definicja kompozycji marketingowej
Marketing MIX lub tzw. kompozycja marketingowa to obszerna kategoria obejmująca wiele powiązanych ze sobą elementów z dziedziny marketingu i reklamy, które razem wpływają na zjawiska zachodzące na rynku. Najogólniej mówiąc, w jej skład wchodzą wszystkie ważne techniki, metody, procesy i działania, które firma może wykorzystać celem tworzenia zapotrzebowania klientów na oferowane przez nią usługi i produkty. Wspomniane elementy marketingu MIX tworzą wspólnie zintegrowany system oddziaływania na konkurencję, konsumentów oraz inne czynniki otoczenia rynkowego spółki.
Koncepcje marketingu MIX
Wyróżnia się kilka głównych formuł marketingu MIX, które wspólnie wpływają na działania rynkowe. Najpopularniejszą jest koncepcja 4P, którą wprowadził w 1960 r. Jerome McCarthy. Dużym zainteresowaniem cieszą się również koncepcje 4C oraz 7P.
Narzędzia marketingu MIX służą do sprawniejszego i skuteczniejszego planowania akcji sprzedażowych i promocyjnych w firmie. Stanowią też swego rodzaju wytyczne pozwalające na usystematyzowanie i uporządkowanie prowadzonych działań. Ich zadaniem jest określenie takiego sposobu postępowania przedsiębiorstwa na rynku, który umożliwia uzyskanie możliwie najlepszych efektów w zakresie kształtowania oraz zaspokajania aspiracji i potrzeb klientów. Koncepcje te w rezultacie prowadzą również do zwiększenia sprzedaży i budowania pozytywnego wizerunku marki. Decyzja o wyborze konkretnej formuły powinna zostać zawsze starannie przemyślana oraz odpowiednio dopasowania do wewnętrznych i zewnętrznych warunków funkcjonowania firmy oraz celów biznesowych marki.
Product, price, promotion, place, czyli tradycyjna formuła 4P
Zaproponowana przez Jerome’a McCarthy’ego tradycyjna koncepcja 4P opiera się na idei wytworzenia produktu dostępnego we właściwym czasie i miejscu, opatrzonego stosowną ceną oraz odpowiednio wypromowanego. W skład tej formuły wchodzą 4 główne instrumenty marketingu MIX, stanowiące równocześnie narzędzia pozwalające na tworzenie skutecznych kampanii reklamowych. Należą do nich:
- product (produkt) – pod pojęciem tym kryje się wartość, którą niesie produkt. W tym przypadku ważna jest nie tylko jakość samego artykułu, ale też wygląd opakowania, estetyka produktu, marka, gwarancja, emocje towarzyszące korzystaniu z towaru itp.;
- price (cena) – to wydatek ponoszony przez konsumenta w celu zaspokojenia jego potrzeby. Na końcowy koszt składa się wiele elementów polityki cenowej, m.in. wydatki na wytworzenie towaru, ale również jego dystrybucję i promocję;
- promotion (promocja) – wszelkie czynności służące do wypromowania oraz poinformowania potencjalnych konsumentów o marce i produkcie. Poza funkcją informacyjną promocja spełnia też rolę pobudzającą, kształtując potrzeby nabywców, a także konkurencyjną poprzez nadanie popytowi konkretnego kierunku. Uwzględnia m.in. działania z zakresu public relations, sprzedaż bezpośrednią, reklamy telewizyjne, internetowe, radiowe i inne;
- place (dystrybucja) – to sposób rozmieszczenia produktów na rynku. Element ten obejmuje kanały dystrybucji, przez które towar dociera do potencjalnych konsumentów. W definicji tej mieści się nie tylko lokalizacja sklepów, w których można go nabyć, ale też umiejscowienie produktu na półce czy łatwość dostępu do artykułów.
Nowoczesna zasada 4P
Zmieniające się potrzeby biznesowe firm wymusiły pewne zmiany w zakresie zasady 4P. Tradycyjna formuła, choć nadal skuteczna, często zastępowana jest bardziej nowoczesnym wydaniem. Nowy 4P marketing również składa się z czterech elementów, które w języku angielskim rozpoczynają się na literę „p”:
- people (ludzie) – parametr ten dotyczy zwiększenia świadomości marketingowej u wszystkich pracowników firmy (nie tylko działów reklamy czy sprzedaży), od całej załogi zależy bowiem sukces marki;
- performance (dokonania, osiągnięcia) – informują o rozwoju spółki na podstawie wykorzystanych mierników niefinansowych i finansowych;
- platform (programy) – to działania koncentrujące się na konsumencie i wychodzące poza ramy tradycyjnego marketingu MIX 4P (przykład: akcje prowadzone online);
- process (procesy) – służą do sterowania działaniami, które w długofalowej perspektywie umożliwiają nawiązanie dobrych relacji z otoczeniem.
Rozbudowana koncepcja 7P
Marketing MIX 7P stanowi rozszerzenie klasycznej zasady 4P o trzy dodatkowe elementy: ludzi (people), procesy (process) oraz świadectwa materialne (physical evidence). Koncepcja ta uwzględnia więc duże znaczenie zasobów ludzkich, zwłaszcza pracowników których działania wpływają na rozwój marki i przyczyniają się do sprzedaży produktów. Świadectwa materialne dotyczą z kolei czynników wpływających na wizerunek firmy oraz jej odbiór przez klientów. Są to m.in. wystrój siedziby spółki, dress code pracowników, profesjonalna strona internetowa, logo itp. Proces w marketingu 7P to natomiast ogół czynności wpływających na jakość realizowanych usług, co przekłada się na skuteczność przedsiębiorstwa oraz zadowolenie odbiorców.
Zasada marketing 4C nastawiona na klienta
Marketing MIX 4C to koncepcja przedstawiająca nieco inne spojrzenie niż zasady modelu 4P i 7P. Punktem wyjścia tej formuły jest perspektywa klienta, czyli odbiorcy usług i produktów firmy. Marketing 4C opracowany w 1990 roku przez Roberta Lauterborna obejmuje 4 czynniki:
- communication – to komunikacja dwukierunkowa na linii klient-firma, w której spółka bierze pod uwagę sugestie konsumenta, a nie tylko informuje go lub promuje produkt;
- convenience – wygoda zakupu, czyli wszystkie udogodnienia wpływające na satysfakcję odbiorcy podczas nabywania towaru;
- customer value (potrzeby klienta) – czynnik ten obejmuje korzyści, jakie dostarcza konsumentowi artykuł;
- cost (koszt dla klienta) – wydatek ponoszony przez odbiorcę. Ważne, aby był dostosowany do jego możliwości finansowych.
Zasada ta bazuje na korzyściach, które zyska odbiorca, nabywając produkt. Opiera się na takim ukierunkowaniu działań promocyjnych, aby służyły one zaspokojeniu potrzeb konsumenta w wielu aspektach związanych ze sprzedażą. Dzięki temu klient jest bardziej skłonny dokonać zakupu.
Zysk dla klienta i firmy
Przedstawione koncepcje i reguły określają metodę funkcjonowania firmy na rynku w sposób pozwalający na uzyskanie najlepszych efektów zarówno dla przedsiębiorcy, jak i klienta. Wybór konkretnej koncepcji powinien być poprzedzony dokładną analizą zewnętrznych i wewnętrznych warunków działania spółki. Do najkorzystniejszych rozwiązań należą te, które mieszczą się w ustalonych przez firmę granicach możliwych do zaakceptowania nakładów materialnych i niematerialnych, a także w najmniejszym stopniu odchylają się od idealnej, „książkowej” zasady MIX marketingu.
