Efekty awarii hostingu 2be (grupa Adweb) z perspektywy 2020

Cofnijmy się do zimy roku 2016, a konkretnie do dnia 26 lutego. W tym dniu doszło do jednego z głośniejszych włamań w historii polskiego Internetu – hosting 2be.pl należący do Grupy Adweb utracił dane z 12 lat działalności firmy, w tym wszelkie dane z serwera backupowego. Według różnych źródeł sprawa dotyczyła od 2 do 10 tysięcy domen, około 2000 klientów utraciło dostęp do swoich stron, maili i danych.

10 dni po awarii, Artur Strzelecki na blogu Silesiasem, opublikował listę około 1200 domen, które należały do klientów hostingu 2be.pl wraz z analizą wpływu niedostępności stron na ich kondycję w wyszukiwarce Google. Postanowiłem sprawdzić, jak awaria wpłynęła na widoczność domen w kolejnych tygodniach, miesiącach i latach.

Widoczność domen z hostingu 2be.pl na przestrzeni lat

Za pomocą narzędzia Senuto postanowiłem sprawdzić widoczność w TOP10 wszystkich domen z listy Artura na przestrzeni ostatnich lat. Udało mi się zebrać dane z okresu od 2 listopada 2015 do 31 sierpnia 2020. 

Na dzień 15 lutego 2016 (poniedziałek około 2 tygodnie przed awarią), 434 domen z listy posiadało widoczność na przynajmniej 1 frazę w TOP10. 

Jak prezentują się one obecnie?

Porównując dane z Senuto z dnia 15.02.2016 z danymi z 31.08.2020:

• 182 domeny nie posiadają obecnie żadnej frazy w TOP10.
• 350 domen posiada gorszą widoczność w sierpniu 2020 niż przed awarią.
• 298 domen posiada co najmniej dwa razy gorszą widoczność niż przed awarią
• 66 domen w sierpniu 2020 posiadało lepszą widoczność niż przed awarią

10 domen z największym spadkiem (liczbowo):

10 domen z największym wzrostem (liczbowo):

10 domen z największym wzrostem procentowo (pominięte domeny z mniejszą widocznością niż 10 fraz przed awarią):

Analiza najpopularniejszych domen i kilku ciekawych przypadków 

Najmocniejszą z domen była aztekium.pl, odstawała ona zdecydowanie od pozostałych domen, zanotowała ona też największy wzrost widoczności na przestrzeni lat, a sama awaria nie wpłynęła tak dramatycznie na jej widoczność jak w przypadku kolejnych serwisów:

Kolejną dziesiątką najpopularniejszych domen (według widoczności TOP10 na dzień 15.02.2016) były:

Ich wykresy widoczności w kolejnych miesiącach przed i po awarii prezentują się następująco:

Zauważalny jest zdecydowany spadek w tygodniach po sabotażu hostingu 2be.pl, wielu właścicielom udało się uruchomić serwisy i zatrzymać spadki w okresie od 2 do 4 tygodni, natomiast trzy domeny tj. anewsc.pl, kocurkowo.net i sportoutlet.pl utraciły praktycznie całą dotychczasową widoczność i zniknęły z wyników wyszukiwania. Co ciekawe, przywrócić widoczność pod koniec roku 2016 udało się już tylko domenie sportoutlet.pl:

Widoczność domeny nie powróciła jednak do widoczności sprzed awarii.

Z powyższej dziesiątki, jedynie domena smooke.pl odbudowała całą widoczność sprzed awarii, udało się to osiągnąć po upływie 7 miesięcy:

Ciekawym przypadkiem z drugiej dziesiątki domen jest antykoncepcja24.com

Po sabotażu hostingu 2be, domena utraciła ponad 80% widoczności, pierwsze znaczące wzrosty zaczęła odnotowywać dopiero od początku tego roku i w ostatnich tygodniach zbliża się do wyniku z zimy 2016.

Uwaga! Na widoczność wskazanych domen mogły mieć oczywiście wpływ również inne czynniki.

Ile domen z listy jest nadal zarejestrowanych?

Z prawie 1200 domen, aktualnie (na dzień 24.09.2020) zarejestrowanych jest 737 domen.

Gdzie byli klienci 2be.pl* obecnie posiadają hosting?

*(lub nowi posiadacze domen, dawniej utrzymywanych na serwerach Grupy Adweb)

Niewątpliwie dla większości klientów okres po awarii był okresem bardzo ciężkim, pełnym stresu i walki o przywrócenie stron i usług, niewykluczone, że również walki o odszkodowania. Postanowiłem sprawdzić jakie serwery DNS są obecnie wskazywane przez domeny z listy od Artura.

Domeny wskazują na 69 różnych dostawców usług:

Najwięcej z domen kieruje obecnie na serwery Home.pl, Nazwa.pl, Hetzner, OVH i H88.

Co robić aby na przyszłość zabezpieczyć się przed skutkami awarii?

W planowaniu biznesu warto brać pod uwagę wszelkie możliwości i na wszelki wypadek zminimalizować ryzyko utraty istotnych danych. Przede wszystkim należy we własnym zakresie co jakiś czas tworzyć kopie zapasowe swoich stron internetowych, częstotliwość zostawiam do ustalenia we własnym zakresie w zależności od tego jak bardzo „dynamiczny” pod kątem nowej treści serwis posiadamy. Brak takiej kopii był w opisywanym przypadku prawdopodobnie głównym powodem tak długich okresów odbudowywania widoczności (w przypadkach, gdzie w ogóle się to udało osiągnąć). Wielu właścicieli przez bardzo długi czas nie otrzymało swoich zasobów – około 2 tygodnie po awarii informowano o próbach przywrócenia kopii plików stron www sprzed ponad 6 miesięcy. Nie znalazłem jednak szczegółów odnośnie tego kiedy ostatecznie udało się je odzyskać.

Warto oczywiście przy wybieraniu hostingu kierować się opiniami ich użytkowników, ale również we własnym zakresie sprawdzić jak wygląda kwestia przywracania kopii u swojego aktualnego dostawcy. Istnieją również rozwiązania automatyczne, różnego rodzaju dodatki do CMS, które tworzą kopie zapasowe na zewnętrznych serwerach, czy też programy komputerowe wykonujące takie backupy – warto zapoznać się z możliwościami i zabezpieczyć swoje dane na przyszłość.